W ostatnich latach cyfryzacja usług publicznych nabiera coraz większego tempa. Coraz więcej dokumentów i formalności możemy załatwić online, co w szczególności doceniają młodsze pokolenia, w tym studenci. Jednym z narzędzi, które w tym kontekście zyskało ogromną popularność, jest mLegitymacja studencka. 
Przypomnijmy krótko – możliwość wydawania mlegitymacji studenckiej pojawiła się w związku ze zmianą rozporządzenia MNiSW w sprawie studiów, która weszła w życie 27 kwietnia 2019 r. Nadal jednak elektroniczna legitymacja studencka (ELS) w formie elektronicznej karty procesorowej pozostała podstawową formą legityma
cji studenckiej, zaś mLegitymacja studencka mogła być wydawana dodatkowo w formie dokumentu elektronicznego przechowywanego i okazywanego przy użyciu publicznej aplikacji na urządzeniu mobilnym przy użyciu dedykowanej aplikacji zapewnianej przez Ministra Cyfryzacji.
Warto podkreślić, że ta postać legitymacji przysługuje studentom bezpłatnie, ale tylko na ich wniosek i pod warunkiem, że posiadają numer PESEL. Co więcej, mLegitymacja studencka jest ważna jedynie w okresie ważności ELS – uczelnie, póki co, muszą unieważniać mLegitymację w przypadku utraty ważności ELS, przeniesienia się studenta do innej uczelni, a także w przypadku uszkodzenia, nieprawidłowego działania lub utraty urządzenia mobilnego, w którym mLegitymacja jest przechowywana. 
Wraz z wejściem z życie ustawy o aplikacji mObywatel (14 lipca 2023 r.) aplikacja ta stała się prawnym odpowiednikiem tradycyjnych dokumentów tożsamości, takich jak dowód osobisty. Nowa regulacja miała na celu ułatwienie życia obywatelom poprzez umożliwienie korzystania z elektronicznych wersji dokumentów we wszelkich urzędowych i codziennych sprawach. W tym kontekście mLegitymacja studencka, która od kilku lat funkcjonuje w aplikacji, zyskała na znaczeniu jako wygodne narzędzie dla studentów.
Dotychczas jednak mLegitymacja była traktowana jako dodatek do tradycyjnej, plastikowej ELS, którą studenci i tak musieli posiadać i prolongować w uczelni, uzyskując koniecznie naklejkę w postaci hologramu będącego drukiem ścisłego zarachowania z indywidualnym numerem i datą ważności.
Wraz z wejściem w życie ustawy o aplikacji mObywatel wprowadzono ważną zmianę do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, w świetle której legitymacja studencka dostępna w aplikacji mObywatel ma być podstawową formą, zaś ELS ma być wydawana nadal, ale tylko studentom nieposiadającym numeru PESEL oraz tym, którzy złożą wniosek (zob. art. 74 ust. 4b ustawy PSWiN).
Minął już ponad rok od momentu wejścia powyższych przepisów, wciąż jednak brakuje wytycznych w tej kwestii, a ostateczny kształt mLegitymacji studenckiej w nowej rzeczywistości prawnej zależy od dalszych działań Ministerstwa Cyfryzacji. Nadal bowiem czekamy na komunikat Ministra Cyfryzacji, który w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw szkolnictwa wyższego ma określić dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających korzystanie z mLegitymacji w aplikacji mObywatel. Komunikat ma być ogłoszony w terminie co najmniej 14 dni przed dniem wdrożenia rozwiązań technicznych określonym w tym komunikacie.
Wprawdzie dostępna jest już wersja testowa mLegitymacji w aplikacji mObywatel (szczegóły są dostępne na stronie https://mc.bip.gov.pl/aplikacja-mobywatel/informacje-o-aplikacji-mobywatel.html), niemniej jednak uczelnie nadal zobligowane są wydawać ELS według starych zasad. Powyższe zmiany wymagają bowiem zmiany rozporządzenia MNISW w sprawie studiów, a w szczególności § 20. Uczelnie zmuszone będą także wprowadzić procedury ustalania tożsamości osoby, której mLegitymacja ma zostać wydana. Z względu na brak możliwości przechowywania obecnie w teczce akt osobowych studenta kserokopii dowodu osobistego czy innego dokumentu tożsamości, obawiamy się, że w wielu uczelniach pojawią się wątpliwości co do zasad ustalania weryfikacji osoby przyjętej na studia studenta, w szczególności pod kątem weryfikacji danych osobowych takich jak imiona, nazwisko, data i miejsca urodzenia oraz numer PESEL. W ostatnim czasie odnotowujemy bowiem coraz częściej przypadki wymiany dyplom ukończenia studiów wyższych z uwagi na błąd w miejscu urodzenia – w ankiecie osobowej wymaganej od kandydata na początku studiów bardzo często jako miejsce urodzenia jest wpisywane miejsce zamieszkania, co wywołuje liczne problemy i konieczność wymiany dyplomu. Problem weryfikacji tożsamości kandydata na studia, a następnie osoby przyjętej na studia która ma złożyć ślubowanie prawnie w dalszym ciągu nie jest rozstrzygnięta.
Do tej pory nie pojawił się nawet projekt zmiany rozporządzenia MNISW w sprawie studiów.
Stąd też pojawia się w uczelniach coraz więcej pytań, kiedy nowe rozwiązania wejdę wreszcie w życie. Wymaga to bowiem nie tylko przygotowania procedury ustalania tożsamości osoby przyjętej na studia, ale przede wszystkim dostosowania systemów informatycznych wykorzystywanych w uczelniach do prolongaty dotychczasowych kart plastikowych. Ponadto, pojawia się wątpliwość, czy dotychczasowi studenci, którzy posiadają już plastikowe karty, będą mogli korzystać z mLegitymacji studenckiej na starych czy na nowych zasadach – ta decyzja bowiem rzutuje na gospodarkę majątkiem uczelni, w szczególności w zakresie tego, ile kart plastikowych oraz hologramów należy zamówić na najbliższą rekrutację na studia.
Warto przypomnieć, że uczelnie techniczne oraz te uczelnie, które prowadzą rekrutację w zimie już prowadzą przygotowania w tym zakresie i lada moment będą zamawiać karty plastikowe oraz hologramy z nową datą ważności (31.10.2025).
Studenci także pytają i oczekują jasnych informacji, kiedy w pełni bedą mogli korzystać z mLegitymacji w mObywatelu, bo to pozwala na szybkie i wygodne potwierdzenie statusu studenta – zarówno podczas korzystania z ulg w komunikacji publicznej, jak i przy zakupie biletów czy korzystaniu z różnorodnych zniżek dostępnych dla studentów.
Wprowadzenie równorzędności cyfrowych dokumentów z ich tradycyjnymi odpowiednikami to krok naprzód w kierunku pełnej cyfryzacji usług publicznych.
Dopóki jednak te informacje nie zostaną oficjalnie ogłoszone, studenci będą zmuszeni korzystać z plastikowej postaci legitymacji.
CZEKAMY CO DALEJ.... CIĄG DALSZY NASTĄPI ...
Data publikacji: 21 września 2024 r.
Aleksandra Matukin-Szumlińska
